خورمیز، دهستانی است از توابع بخش مرکزی شهرستان مهریز در استان یزد . این روستا از پنج بخش خورمیز سفلی و خورمیز علیا و مدوار و عصمت آباد و میرک آباد تشکیل شده است.بنا به روایتِ تاریخ، این روستا در روزگار فرمانروایی انوشیروان ساسانی به دست پسر او، هرمز شاه، بنا شده است. در کتاب تاریخ یزد به چگونگی پیدایش خورمیز اشارت داشته و این‌گونه نقل می‌کند: «که انوشیروان را دختر خاقان ترک، پسر و دختری به وجود آمد که پسر را هرمز و دختر را مهرنگار نامید و یزد را به مهرنگار بخشید. ازاین‌رو مهرنگار معماران و مقنّیانِ چند به یزد فرستاد دستور اجرای قنوات و احداث دهاتی به نام خودش و برادرش هرمز داد. گویند هرمز را بسیار دوست می‌داشت؛ چه او یگانه یادگاری بود از مادرش خاقان، عملاً معماران و مقنیان، نخست کاریز مهریز را احداث کردند و قری
خورمیز، دهستانی است از توابع بخش مرکزی شهرستان مهریز در استان یزد . این روستا از پنج بخش خورمیز سفلی و خورمیز علیا و مدوار و عصمت آباد و میرک آباد تشکیل شده است.بنا به روایتِ تاریخ، این روستا در روزگار فرمانروایی انوشیروان ساسانی به دست پسر او، هرمز شاه، بنا شده است. در کتاب تاریخ یزد به چگونگی پیدایش خورمیز اشارت داشته و این‌گونه نقل می‌کند: «که انوشیروان را دختر خاقان ترک، پسر و دختری به وجود آمد که پسر را هرمز و دختر را مهرنگار نامید و یزد را به مهرنگار بخشید. ازاین‌رو مهرنگار معماران و مقنّیانِ چند به یزد فرستاد دستور اجرای قنوات و احداث دهاتی به نام خودش و برادرش هرمز داد. گویند هرمز را بسیار دوست می‌داشت؛ چه او یگانه یادگاری بود از مادرش خاقان، عملاً معماران و مقنیان، نخست کاریز مهریز را احداث کردند و قریه خودش طرحی در مجرای آن ساختند به نام خودش مهرگرد مشهور شد. آنگاه قنات و قریهای دیگر در یکفرسخی آنجا احداث کرد به نام هرمز (هرمیز) نامیدند و در تعریفات بعدی خورمیز نامیده شد...
سازمان های همکار
آشنایی با دهستان خورمیز
استان یزد
شهرستان مهریز
دهستان خورمیز
جمعیت سال ۱۳۸۵ : ۷٬۷۸۴ نفر (۲٬۱۰۲ خانوار)
دین : اسلام
پیش شماره تلفن : ۰۳۵۲
استان یزد
شهرستان مهریز
دهستان خورمیز
جمعیت سال ۱۳۸۵ : ۷٬۷۸۴ نفر (۲٬۱۰۲ خانوار)
دین : اسلام
پیش شماره تلفن : ۰۳۵۲
مشارکت های مردمی
قلعه خورمیز مهریز
قلعه خورمیز مهریز واقع در استان یزد از بناهای تاریخی بسیار قدیمی این استان است که تاریخچه ی آن به دوران ساسانی باز می گردد. این قلعه به فرمان هرمز ابن انوشیروان ساسانی بر روی تپه ای سنگی و مشرف به روستای خورمیز بنا شده است.در متون تاریخی از جمله در «جامع مفیدی» آمده است که «شاه هرمز پسر انوشیروان ساسانی به احداث روستای خورمیز امر فرموده و قلعه ای بر فراز کوه بساخت و نیز در تاریخ جدید یزد آمده است که برای مهرنگار در جنب مهرجرد دهی بساخت و آن را هورمیز نام کرد» و اکنون آن را خورمیز خوانند.قدمت قلعه به دوران ساسانی بر می گردد و دارای شش برج است. چهار برج چهار گوشه و دو برج قرینه یکدیگر جهت طول قلعه ساخته شده است. برج های دیده بانی قلعه در ضلع های شمال غربی و جنوب شرقی دارای تزئینات خشتی به صورت جناغی و چلیپایی می
قلعه خورمیز مهریز واقع در استان یزد از بناهای تاریخی بسیار قدیمی این استان است که تاریخچه ی آن به دوران ساسانی باز می گردد. این قلعه به فرمان هرمز ابن انوشیروان ساسانی بر روی تپه ای سنگی و مشرف به روستای خورمیز بنا شده است.در متون تاریخی از جمله در «جامع مفیدی» آمده است که «شاه هرمز پسر انوشیروان ساسانی به احداث روستای خورمیز امر فرموده و قلعه ای بر فراز کوه بساخت و نیز در تاریخ جدید یزد آمده است که برای مهرنگار در جنب مهرجرد دهی بساخت و آن را هورمیز نام کرد» و اکنون آن را خورمیز خوانند.قدمت قلعه به دوران ساسانی بر می گردد و دارای شش برج است. چهار برج چهار گوشه و دو برج قرینه یکدیگر جهت طول قلعه ساخته شده است. برج های دیده بانی قلعه در ضلع های شمال غربی و جنوب شرقی دارای تزئینات خشتی به صورت جناغی و چلیپایی می باشند. ارتفاع یکی از برج ها ۶ متر و قطر داخلی آن ۳٫۳ و قطر خارجی آن ۷ متر است.حصار قلعه که بر روی کوه قرار گرفته است تا دامنه از سنگ های نتراشیده بنا شده و در قسمت های فوقانی دیوار به ارتفاع تقریبی ۲ متر از خشت خام و روکش کاهگل می باشد. همچنین حصار قلعه دارای هفت برج دیده بانی است که از تزئینات بیرونی جالب توجهی برخوردارند.مدخل ورودی دو طبقه است که طبقه اول دارای طاق های هلالی و طبقه دوم دارای طاق جناغی است. در سمت چپ قلعه “چاه سنگی” که معروف به چاه صاحب الزمان است، دیده می شود. درون اتاق ها و تاسیسات قلعه نشینان، سربازان و نگهبانان بوده که برخی از اتاق ها نیز سه طبقه بوده است. اتاق ها دارای تاقچه ها و پنجره ها و نورگیرهایی بوده و لبه دیواره های قلعه کنگره ای شکل و دارای تزئینات خاصی است.قلعه خورمیز به شماره ثبتی ۲۳۳۸ و در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
