معماری بنای مسجد

معماری بنای مسجد جامع مربوط به دوره تیموری می شود. در مورد معماری مسجد چنین آمده است: " بنا دارای نقشه ساده و مشتمل بر فضای گنبدخانه مربع و شبستان مستطیل شکلی است . فضای گنبدخانه به ابعاد تقریبی 5×5 متر و شبستان مستطیل شکل به ابعاد تقریبی 3×5/7 متر است . در سه ضلع گنبدخانه ، شاه نشین بزرگی با بالکن هایی قرار دارد که با کاشی های شش ضلعی آبی روشن تزیین شده است . فضای مربع گنبدخانه توسط قوس های دیواری، فیلپوش های زوایا و دو ردیف مقرنس کاری میان آنها به کثیرالاضلاع تبدیل گردیده و گنبد بر آن قرار گرفته است .

معماری بنای مسجد جامع مربوط به دوره تیموری می شود. در مورد معماری مسجد چنین آمده است: " بنا دارای نقشه ساده و مشتمل بر فضای گنبدخانه مربع و شبستان مستطیل شکلی است . فضای گنبدخانه به ابعاد تقریبی 5×5 متر و شبستان مستطیل شکل به ابعاد تقریبی 3×5/7 متر است . در سه ضلع گنبدخانه ، شاه نشین بزرگی با بالکن هایی قرار دارد که با کاشی های شش ضلعی آبی روشن تزیین شده است . فضای مربع گنبدخانه توسط قوس های دیواری، فیلپوش های زوایا و دو ردیف مقرنس کاری میان آنها به کثیرالاضلاع تبدیل گردیده و گنبد بر آن قرار گرفته است .

مسجد تاریخی روستا

مسجد جامع بیداخوید از جاهای دیدنی تفت در روستای بیداخوید است و با شماره ۳۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. با توجه به نظر کارشناسان، این بنا در ابتدا به‌صورت چهارطاقی بوده و بعدها به مسجد تبدیل شده است. بر اساس سنگ محراب مسجد، زمان ساخت آن را قرن هشتم هجری، همزمان با حکومت آل مظفر می‌دانند. نوع، شکل و ساختار پلان، قدمت و همچنین تزئینات آجرکاری بنا، از ویژگی‌های معماری و تاریخی مسجد به‌ شمار می‌روند.

مسجد جامع بیداخوید از جاهای دیدنی تفت در روستای بیداخوید است و با شماره ۳۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. با توجه به نظر کارشناسان، این بنا در ابتدا به‌صورت چهارطاقی بوده و بعدها به مسجد تبدیل شده است. بر اساس سنگ محراب مسجد، زمان ساخت آن را قرن هشتم هجری، همزمان با حکومت آل مظفر می‌دانند. نوع، شکل و ساختار پلان، قدمت و همچنین تزئینات آجرکاری بنا، از ویژگی‌های معماری و تاریخی مسجد به‌ شمار می‌روند.

نمای داخلی مسجد

در سمت قبله گنبدخانه، محرابی مرمری به ابعاد 67×110 سانتی متر تعبیه شده که بر آن، آیات قرآنی و عبارات ذیل به خط نسخ نقر شده است : " قد صنع هذاالمحراب المبارک فی سابع شهر ربیع الاول سنة احدی و اربعین و ثمانمائة " (841 ه-.ق )و "وقف مسجد مزار شیخ علی علیه". آیاتی که در حاشیه سنگ آمده ، آیات 38 تا 40 از سوره مبارکه آل عمران می باشد ( بسم الله الرحمن الرحیم- هنالک دعا زکریا ربه ... )

در سمت قبله گنبدخانه، محرابی مرمری به ابعاد 67×110 سانتی متر تعبیه شده که بر آن، آیات قرآنی و عبارات ذیل به خط نسخ نقر شده است : " قد صنع هذاالمحراب المبارک فی سابع شهر ربیع الاول سنة احدی و اربعین و ثمانمائة " (841 ه-.ق )و "وقف مسجد مزار شیخ علی علیه". آیاتی که در حاشیه سنگ آمده ، آیات 38 تا 40 از سوره مبارکه آل عمران می باشد ( بسم الله الرحمن الرحیم- هنالک دعا زکریا ربه ... )

سنگ موقوفات

در دیوار بیرونی مسجد ، سمت چپ و بالای درب ورودی ، سنگ موقوفات حمام قرار دارد. متن سنگ موقوفات چنین است: " وقف نمودند مشایخ ابو بابا شیخ علی و علیرضای عیسی دو اصل درخت جوز واقع با باغ ریگ یسی و به زیر باغ شمس زین الدین واقع به (مرومیز) که حاصل آنرا به روغن چراغ حمام موضع مصرف نمایند و خلاف کننده به لعنت باری تعالی باشد. دیگر وقف کرد شرف محمد بهلول یک اصل درخت جوز واقع به زیر جوی باغ شیخ فضل الله محدود به رودخانه و حدی به مرز وقف بالای شیخ علی فرزین و بر حمام تحریرا شهر ربیع الثانی سنه ( 1018)"

در دیوار بیرونی مسجد ، سمت چپ و بالای درب ورودی ، سنگ موقوفات حمام قرار دارد. متن سنگ موقوفات چنین است: " وقف نمودند مشایخ ابو بابا شیخ علی و علیرضای عیسی دو اصل درخت جوز واقع با باغ ریگ یسی و به زیر باغ شمس زین الدین واقع به (مرومیز) که حاصل آنرا به روغن چراغ حمام موضع مصرف نمایند و خلاف کننده به لعنت باری تعالی باشد. دیگر وقف کرد شرف محمد بهلول یک اصل درخت جوز واقع به زیر جوی باغ شیخ فضل الله محدود به رودخانه و حدی به مرز وقف بالای شیخ علی فرزین و بر حمام تحریرا شهر ربیع الثانی سنه ( 1018)"

قدمت تاریخی

قدمت تاریخی روستای بیداخوید حدود 800 سال است .مکانهای تاریخی روستای بیداخوید شامل تل شهدا ( تپه شهدا )، بقعه شیخ علی بنیمان و مسجد جامع قدیم بیداخوید میباشند. مسجد جامع بیداخوید، در مقابل بنای شیخ علی بنیمان قرار گرفته است و قدمتش، مربوط به نیمه قرن ۹ هـ.ش می‌باشد. «استاد کریم پیرنیا» که بزرگ‌ترین مورخ معماری ایران می‌باشد، در مقاله‌ای به نام «طاق و گنبد» از معماری منحصربه‌فرد بنای این مسجد یاد کرده است.

قدمت تاریخی روستای بیداخوید حدود 800 سال است .مکانهای تاریخی روستای بیداخوید شامل تل شهدا ( تپه شهدا )، بقعه شیخ علی بنیمان و مسجد جامع قدیم بیداخوید میباشند. مسجد جامع بیداخوید، در مقابل بنای شیخ علی بنیمان قرار گرفته است و قدمتش، مربوط به نیمه قرن ۹ هـ.ش می‌باشد. «استاد کریم پیرنیا» که بزرگ‌ترین مورخ معماری ایران می‌باشد، در مقاله‌ای به نام «طاق و گنبد» از معماری منحصربه‌فرد بنای این مسجد یاد کرده است.

شیخ علی بنیمان

شیخ علی بنیمان از عرفا بوده و تاریخ وفات او 781 هجری قمری می باشد. داخل بقعه شیخ بنیمان سنگ نوشته های تاریخی زیبایی وجود دارد.همچنین قابل ذکر است که زیلوهای پیدا شده در این مکان مربوط به سالهای 927 و 930 هجری قمری و جزو زیلوهای قدیمی ایران محسوب می شوند.فضای داخلی بنا، به نقوش و آثار هنری و کتیبه‌هایی زیبا مزین شده است. زیلوهای متعلق به این مکان، مربوط به سال‌های ۹۰۰ و ۹۰۳ هـ.ش می‌شود و جزو قدیمی‌ترین زیلوهای ایران به شمار می‌رود. همچنین یک کتیبه چوبی به خط نسخ، بر سر در بقعه نصب شده که بیانگر سال تأسیس این عمارت، در سال ۸۰۲ هـ.ش می‌باشد.

شیخ علی بنیمان از عرفا بوده و تاریخ وفات او 781 هجری قمری می باشد. داخل بقعه شیخ بنیمان سنگ نوشته های تاریخی زیبایی وجود دارد.همچنین قابل ذکر است که زیلوهای پیدا شده در این مکان مربوط به سالهای 927 و 930 هجری قمری و جزو زیلوهای قدیمی ایران محسوب می شوند.فضای داخلی بنا، به نقوش و آثار هنری و کتیبه‌هایی زیبا مزین شده است. زیلوهای متعلق به این مکان، مربوط به سال‌های ۹۰۰ و ۹۰۳ هـ.ش می‌شود و جزو قدیمی‌ترین زیلوهای ایران به شمار می‌رود. همچنین یک کتیبه چوبی به خط نسخ، بر سر در بقعه نصب شده که بیانگر سال تأسیس این عمارت، در سال ۸۰۲ هـ.ش می‌باشد.

مقبره شیخ علی بنیمان

مقبره شیخ علی بنیمان، متشکل از بخش‌های مختلفی همچون بقعه، مسجد و خانقاه گنبدی شکل می‌باشد. در بقعه، ۳ قبر وجود دارد که یکی از آن‌ها متعلق به عارف نامدار «شیخ علی بنیمان» است. نقل است که شخصی از بزرگان و قطب های دراویش، در طی زیارت روستای بیداخوید یزد _برای حل مشکل هجوم مکرر عشایر جنوب منطقه و عدم غارت غلات نارس گندم و جو_ یکی از دراویش بزرگ و موردقبول عشایر آن زمان را در این منطقه مستقر کرده و به‌تدریج این محل را به مرکز فرهنگی بزرگ جنوب ایران بین کرمان، یزد و شیراز تبدیل نموده است. «شیخ علی بنیمان» در دوره پادشاهی «آل مظفر»، به زعامت منطقه رسیده و نهایتاً در سال ۷۵۸ هـ.ش وفات یافته است.

مقبره شیخ علی بنیمان، متشکل از بخش‌های مختلفی همچون بقعه، مسجد و خانقاه گنبدی شکل می‌باشد. در بقعه، ۳ قبر وجود دارد که یکی از آن‌ها متعلق به عارف نامدار «شیخ علی بنیمان» است. نقل است که شخصی از بزرگان و قطب های دراویش، در طی زیارت روستای بیداخوید یزد _برای حل مشکل هجوم مکرر عشایر جنوب منطقه و عدم غارت غلات نارس گندم و جو_ یکی از دراویش بزرگ و موردقبول عشایر آن زمان را در این منطقه مستقر کرده و به‌تدریج این محل را به مرکز فرهنگی بزرگ جنوب ایران بین کرمان، یزد و شیراز تبدیل نموده است. «شیخ علی بنیمان» در دوره پادشاهی «آل مظفر»، به زعامت منطقه رسیده و نهایتاً در سال ۷۵۸ هـ.ش وفات یافته است.