35000 تومان

آشنایی با روستای دهشیر

استان : یزد شهرستان : تفت بخش : مرکزی دهستان : دهشیر جمعیت : ۱۳۲۰ نفر (سرشماری ۹۵) دین : اسلام

روستای دهشیر تفت
روستای دهشیر تفت
روستای دهشیر تفت

تامین کنندگان موتد غذایی

روستای دهشیر

دهشیر روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان تفت در استان یزد، فاصله ی این روستا تا مرکز استان 90 کیلومتر می باشد که در سمت غرب از این استان به سمت استان شیراز واقع می باشد و از روستاهای پیشکوه دز این مسیر محسوب می شود. از محصولات کشاورزی این روستا می توان به انار مرغوب دهشیر اشاره کرد که همه ساله نقش مهمی در بازاز فروش کشور دارد. تاریخچه دهشیر از نگاه استاد ایرج افشار دهشیر ابادی مشهور اما كم مایه ای است برسرراه ابرقو یا ابرکوه. نام ان دركتب بصورت "قریه شیر"نیز امده است. در دهشیر تاریخی چون قلعه، رباط، مسجد، قدمگاه، سنگ قبرآغابیجه و برج خانه حبیب نصرالله بن زین العابدین وجود دارد که گویای قدمت تاریخی این روستا است.

سازمان های همکار با دس تو دس

مشارکت های مردمی

جاذبه های تاریخی

قلعه تاریخی دهشیر

این بنای تاریخی در دوره‌های متعدد تاریخی موردبازسازی قرارگرفته است و برای همین از تاریخ دقیق ساخت آن اطلاعی در دست نیست. این بنا در قرن سیزدهم هجری به دستور محمدولی میرزا (حاکم یزد به سال ۱۲۳۶ ق) و به همت علی محمدخان زنگنه تجدید بناشده است.

این بنای تاریخی در دوره‌های متعدد تاریخی موردبازسازی قرارگرفته است و برای همین از تاریخ دقیق ساخت آن اطلاعی در دست نیست. این بنا در قرن سیزدهم هجری به دستور محمدولی میرزا (حاکم یزد به سال ۱۲۳۶ ق) و به همت علی محمدخان زنگنه تجدید بناشده است.

کاربری دفاعی و مسکونی

تنها ورودی قلعه در ضلع جنوب شرقی قرار گرفته است و بنا بعد از ورودی به صورت عمارت دو طبقه ساخته شده که البته پلان طبقه بالای آن با طبقه پائین متفاوت است و به صورت یک هشت ضلعی با اتاق‌هایی در اطراف آن به سبک و سیاق معماری زندیه است. این قلعه که در گذشته کاربری دفاعی و مسکونی و خان‌نشین روستا را داشته، به شماره ۳۰۸۳۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

تنها ورودی قلعه در ضلع جنوب شرقی قرار گرفته است و بنا بعد از ورودی به صورت عمارت دو طبقه ساخته شده که البته پلان طبقه بالای آن با طبقه پائین متفاوت است و به صورت یک هشت ضلعی با اتاق‌هایی در اطراف آن به سبک و سیاق معماری زندیه است. این قلعه که در گذشته کاربری دفاعی و مسکونی و خان‌نشین روستا را داشته، به شماره ۳۰۸۳۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

پیشینه تاریخی

آثار و شواهد، ادوار مختلف از قبل از اسلام تا اواخر دوره قاجار در این قلعه دیده می‌شود. ضخامت دیوارها، وجود خشت‌های مشکوک به معماری قبل از اسلام، همچنین عدم شناسایی آثار قدیمی متعلق به سکونت در روستا و حوالی آن با توجه به ‌قطعیت وجود روستا در قرون گذشته حتی صدر اسلام نظریه وجود این مجموعه در ادوار مختلف اسلامی را بیش‌ازپیش به‌یقین نزدیک می‌سازد .

آثار و شواهد، ادوار مختلف از قبل از اسلام تا اواخر دوره قاجار در این قلعه دیده می‌شود. ضخامت دیوارها، وجود خشت‌های مشکوک به معماری قبل از اسلام، همچنین عدم شناسایی آثار قدیمی متعلق به سکونت در روستا و حوالی آن با توجه به ‌قطعیت وجود روستا در قرون گذشته حتی صدر اسلام نظریه وجود این مجموعه در ادوار مختلف اسلامی را بیش‌ازپیش به‌یقین نزدیک می‌سازد .

معماری قلعه

این قلعه دارای پلانی مربع شکل بوده که هفت برج مدور در اطراف آن قرار دارند و ارتفاع هر برج به‌طور متوسط 8 متر است که همچنین مصالح عمده در ساخت آن‌ها چینه و خشت و گل است. در درون قلعه یکی از آثاری که توجهات را به خود جلب می‌کند، یخچال طبیعی و یا به‌عبارت‌دیگر آب‌انبار است که شکل خاص این بنا، جلوه خاصی به قلعه داده است.

این قلعه دارای پلانی مربع شکل بوده که هفت برج مدور در اطراف آن قرار دارند و ارتفاع هر برج به‌طور متوسط 8 متر است که همچنین مصالح عمده در ساخت آن‌ها چینه و خشت و گل است. در درون قلعه یکی از آثاری که توجهات را به خود جلب می‌کند، یخچال طبیعی و یا به‌عبارت‌دیگر آب‌انبار است که شکل خاص این بنا، جلوه خاصی به قلعه داده است.

تامین کنندگان پوشاک ، منسوجات و لوازم جانبی

بناهای مذهبی

قدمگاه

در زمانی که مامون عباسی به تخت سلطنت نشست برای جلب و حمایت شیعیان امام رضا (ع)را طی نامه های متعددی به مرو دعوت کرد که امام رضا (ع) پس از ورود به ایران از مرز شلمچه در هشتمین منزل خود به دهشیر رسید که در آن محلی که امام رضا اتراق کرده است بنایی که به قدمگاه شهرت دارد ساخته شده است که در آن بنا تخته سنگی منقوش و محکوک نصب بوده است که در زمان قدیم آن را ربوده اند که الان در موزه لندن مورد بازدید عموم قرار دارد. در بنایی عادی که قدمگاه شهرت دارد بنا برذکر اقای معصومی از معتمدین روستا، تخته سنگی منقوش ومحکوک نصب بوده است که ربوده اند. قدمگاه دهشیر از بناها و زیارت گاه های این روستا محسوب شده و همه روزه مشتاقان امام غریب را میزبانی می کند.

در زمانی که مامون عباسی به تخت سلطنت نشست برای جلب و حمایت شیعیان امام رضا (ع)را طی نامه های متعددی به مرو دعوت کرد که امام رضا (ع) پس از ورود به ایران از مرز شلمچه در هشتمین منزل خود به دهشیر رسید که در آن محلی که امام رضا اتراق کرده است بنایی که به قدمگاه شهرت دارد ساخته شده است که در آن بنا تخته سنگی منقوش و محکوک نصب بوده است که در زمان قدیم آن را ربوده اند که الان در موزه لندن مورد بازدید عموم قرار دارد. در بنایی عادی که قدمگاه شهرت دارد بنا برذکر اقای معصومی از معتمدین روستا، تخته سنگی منقوش ومحکوک نصب بوده است که ربوده اند. قدمگاه دهشیر از بناها و زیارت گاه های این روستا محسوب شده و همه روزه مشتاقان امام غریب را میزبانی می کند.

حسینیه دهشیر

ساختمان قدیمی تقریبا مخروبه ای در روبروی قلعه وجود دارد كه در زمان قدیم حسینیه بوده است كه به علت كوچك بودن وكمبود جا به قسمت شرقی قلعه انتقال یافته كه یك حسینیه بزرگی ساخته شده كه در ایام محرم محل برگزاری مراسم مذهبی می باشد از جمله مراسم های مذهبی در ماه محرم مراسم جوش حلقه كه هر شب بعد از اتمام مراسم عزاداری انجام می شود. مراسم دیگری كه در شب تاسوعای حسینی برگزار می شود تعزیه است كه در انتهای آن یك نماد شیر كه با در دست داشتن یك دست بریده و در كنار یك نعش بی سر و دست به عزاداری میپردازد كه نشان دهنده این است كه تمام مخلوقات برای این واقعه عزادار هستند.یكی دیگر از مراسم ها نخل برداری در ظهر عاشورا بعد از نماز ظهر می باشد.حسینیه دهشیر یکی از بزرگترین وباشکوه ترین حسینیه های جهان محسوب شده و همه ساله در ایام محرم پذیرای عزاران بسیاری از سراسر کشور است. این حسینیه که در مرکز روستا واقع است از معماری بی نظیری برخوردار است.

ساختمان قدیمی تقریبا مخروبه ای در روبروی قلعه وجود دارد كه در زمان قدیم حسینیه بوده است كه به علت كوچك بودن وكمبود جا به قسمت شرقی قلعه انتقال یافته كه یك حسینیه بزرگی ساخته شده كه در ایام محرم محل برگزاری مراسم مذهبی می باشد از جمله مراسم های مذهبی در ماه محرم مراسم جوش حلقه كه هر شب بعد از اتمام مراسم عزاداری انجام می شود. مراسم دیگری كه در شب تاسوعای حسینی برگزار می شود تعزیه است كه در انتهای آن یك نماد شیر كه با در دست داشتن یك دست بریده و در كنار یك نعش بی سر و دست به عزاداری میپردازد كه نشان دهنده این است كه تمام مخلوقات برای این واقعه عزادار هستند.یكی دیگر از مراسم ها نخل برداری در ظهر عاشورا بعد از نماز ظهر می باشد.حسینیه دهشیر یکی از بزرگترین وباشکوه ترین حسینیه های جهان محسوب شده و

تامین کنندگان خانه ، ساخت و ساز

معادن سنگ دهشیر

تراورتن شکلاتی

از میان ذخایر عظیم تراورتن های منطقه، تراورتن قهوه­ای که به تراورتن شکلاتی یزد یا دهشیر شناخته می شود، محبوبیت جهانی دارد. تراورتن شکلاتی یزد، از زیباترین تراورتن های تیره رنگ محسوب می شود که از معادن نزدیک روستای دهشیر (شهرستان تفت) استخراج می گردد. رنگ این سنگ دامنه ای از قهوه ای تیره تا قهوه ای مایل به بژ را در بر می گیرد. علاوه بر رنگ، عامل دیگری که در جذابیت این سنگ نقش دارد، لایه بندی یا موج های موجود در بافت آن است.

از میان ذخایر عظیم تراورتن های منطقه، تراورتن قهوه­ای که به تراورتن شکلاتی یزد یا دهشیر شناخته می شود، محبوبیت جهانی دارد. تراورتن شکلاتی یزد، از زیباترین تراورتن های تیره رنگ محسوب می شود که از معادن نزدیک روستای دهشیر (شهرستان تفت) استخراج می گردد. رنگ این سنگ دامنه ای از قهوه ای تیره تا قهوه ای مایل به بژ را در بر می گیرد. علاوه بر رنگ، عامل دیگری که در جذابیت این سنگ نقش دارد، لایه بندی یا موج های موجود در بافت آن است.

مشخصات تراورتن شکلاتی

این تراورتن در دو نوع موج دار و بی موج عرضه می شود. در سنگ های تراورتن بی موج، فرآیند برش سنگ در جهت موج انجام می شود که به آن برش کراس کات می گویند. در نوع موج دار نیز محل برش، بصورت عمود بر لایه بندی سنگ انجام می شود. از سویی دیگر، انواع موج دار این تراورتن خود به دو نوع درشت موج و ریز موج (کبریتی) تقسیم می شود که البته هرچه این موج ها ریزتر و منظم تر باشند، قیمت و محبوبیت سنگ نیز بیشتر خواهد بود. در سورت های ضعیف تراورتن شکلاتی یزد، موج های درشت نظم کمی دارند و لکه های سفید و رگه های قرمز کنار هم قابل مشاهده هستند.

این تراورتن در دو نوع موج دار و بی موج عرضه می شود. در سنگ های تراورتن بی موج، فرآیند برش سنگ در جهت موج انجام می شود که به آن برش کراس کات می گویند. در نوع موج دار نیز محل برش، بصورت عمود بر لایه بندی سنگ انجام می شود. از سویی دیگر، انواع موج دار این تراورتن خود به دو نوع درشت موج و ریز موج (کبریتی) تقسیم می شود که البته هرچه این موج ها ریزتر و منظم تر باشند، قیمت و محبوبیت سنگ نیز بیشتر خواهد بود. در سورت های ضعیف تراورتن شکلاتی یزد، موج های درشت نظم کمی دارند و لکه های سفید و رگه های قرمز کنار هم قابل مشاهده هستند.

تراورتن دهشیر

بخش غربی و جنوب غربی استان یزد که به دلیل موقعیت خاص زمین شناسی و مجاورت با گسل بزرگ دهشیر- بافت و سایر ریزگسل هاي منطقه از قبیل گسل دره زرشک، دیزران و توران پشت از پتانسیل معدنی خوبی برخوردار می باشد. از نتایج فعالیت این گسل می توان به گسترش چشمه هاي آب گرم اشاره نمود. همچنین در منطقه دهشیر و ابرکوه، معادن سنگ ساختمانی زیادي از قبیل تراورتن، مرمر، مرمریت و سنگ آهک نیز وجود دارد که از بین این معادن، تراورتن ها به صورت پهنه هاي نسبتاً وسیعی دیده می شوند

بخش غربی و جنوب غربی استان یزد که به دلیل موقعیت خاص زمین شناسی و مجاورت با گسل بزرگ دهشیر- بافت و سایر ریزگسل هاي منطقه از قبیل گسل دره زرشک، دیزران و توران پشت از پتانسیل معدنی خوبی برخوردار می باشد. از نتایج فعالیت این گسل می توان به گسترش چشمه هاي آب گرم اشاره نمود. همچنین در منطقه دهشیر و ابرکوه، معادن سنگ ساختمانی زیادي از قبیل تراورتن، مرمر، مرمریت و سنگ آهک نیز وجود دارد که از بین این معادن، تراورتن ها به صورت پهنه هاي نسبتاً وسیعی دیده می شوند

گفتگو